Nieuwegein wil sekswerkers meer ruimte geven hun klanten thuis te ontvangen

Een prostituee aan het werk in een van de inmiddels verdwenen prostitutieboten aan het Zandpad in Utrecht. Hier huurden sekswerkers een plek. Nieuwegein wil thuis meer ruimte bieden. © ANP Utrecht heeft de tippelzone aan de Europalaan na meer dan 35 jaar opgedoekt. Veel sekswerkers zijn gaan thuiswerken. © Angeliek de Jonge

De gemeente Nieuwegein wil sekswerkers meer ruimte bieden om thuis te kunnen werken. Formeel is dat nu niet legaal, maar bij iedereen is genoegzaam bekend dat er een grijs gebied bestaat waarin prostitutie vaker aan huis wordt bedreven.
Indra Jager, Maarten Venderbosch 27-11-22, 07:00 Laatste update: 12:14

Met regels en voorwaarden waaraan dit thuiswerken straks moet voldoen, loopt de gemeente vooruit op landelijke beleidsregels. Het kabinet neigt naar een landelijke vergunningsplicht en verhoging van de minimumleeftijd voor prostituees naar 21 jaar. Invoering van een nieuwe ‘Wet regulering sekswerk’ laat echter nog wel een paar jaar op zich wachten.

Nieuwegein is de eerste gemeente binnen het Lekstroomverband die alvast het thuiswerken voor sekswerkers gaat reguleren. Ook IJsselstein, Lopik, Houten en Vijfheerenlanden maken onderdeel uit van deze regio.

Uitbuiting en mensenhandel

Er werken veel meer sekswerkers thuis dan nu bekend, schrijft de gemeente Nieuwegein in een rapport. Velen blijven liever onder de radar, omdat ze bang zijn te worden gestraft voor hun feitelijk illegale sekswerk. Zij worden daardoor niet gezien, óók niet als zij hulp nodig hebben. Gemeenten, net als politie en justitie, willen juist beter zicht krijgen op deze sekswerkers, omdat zij werken in een branche die gevoelig is voor uitbuiting en mensenhandel.

Raamprostitutie komt tegenwoordig minder vaak voor. In Utrecht is ook de tippelzone opgedoekt. Prostituees werken vaker als ZZP‘er of als escort vanuit huis. Door het internet komen partijen makkelijker en anoniem met elkaar in contact. De coronatijd speelt hierbij ook een rol; seksbedrijven moesten meerdere keren dicht en dus voelde het personeel zich genoodzaakt om thuis te werken.

Vertrouwensband

Met het reguleren van thuiswerken, hopen de Lekstroomgemeenten deze prostituees en sekswerkers weer in het vizier te krijgen. Volgens het rapport weet de gemeente Nieuwegein op dit moment niet wie er actief is als thuiswerker en dus ook niet waar mogelijk sprake is van misstanden. Dat maakt het voor de gemeente lastig om met hulpverleners samen te werken; die beschermen hun cliënten tegen sancties van de gemeente en willen de vertrouwensband niet beschadigen.

Een thuiswerker die in Nieuwegein zonder vergunning wil kunnen werken, moet aan een aantal voorwaarden voldoen. De persoon woont en staat ingeschreven op het adres van waaruit de werkzaamheden plaatsvinden en alleen hij of zij verdient aan het werk. De prostituee is huurder of eigenaar van de woning en op hetzelfde adres wonen en werken geen andere sekswerkers.

Advertenties, een merkbare aanloop van klanten en overlast voor omwonenden zijn niet de bedoeling. Het pand ziet eruit als een woning; maximaal 35 procent van de bruto vloeroppervlakte van de woning en bijgebouwen, met een maximum van 75 vierkante meter, mag gebruikt worden voor het werk.

Commissie Sorgdrager

De vraag hoe om te gaan met prostitutie aan huis is ook in Utrecht actueel. Daar heeft de commissie Sorgdrager dit jaar een advies gepresenteerd over de toekomst. De oud-minister van justitie vindt ook dat het mogelijk moet worden sekswerkers hun klanten thuis te laten ontvangen. Zij denkt dat het de veiligheid ten goede komt, als dit uit de sfeer van illegaliteit wordt gehaald. Sorgdrager stelt voor proeftuinen in te richten in de stad, waar hiermee ervaring kan worden opgedaan.

In reactie daarop, verklaarden onlangs politie en justitie mee te willen werken aan deze proeftuinen. Zij voelen tegelijk veel voor registratie van prostituees, of tenminste voor een vergunningplicht die niet alleen geldt voor thuiswerk, maar ook voor privé-escortservice en het gezamenlijk gebruik van een pand met kamers zonder exploitant. Op die manier kan effectiever en ook op de persoon gericht toezicht worden gehouden.